Een slim gebouw is op zijn toekomst voorbereid

Een slim gebouw is op zijn toekomst voorbereid

Een gebouw slopen en vervangen door nieuwbouw. Eigenlijk hoort dat niet, anno 2025. Toch maakte het zestig jaar oude Carinova-kantoor aan de Zwolseweg plaats voor een splinternieuw appartementengebouw. Na een zorgvuldige sloop, dat wel, voor zoveel mogelijk hergebruik. En is de nieuwbouw op de toekomst voorbereid.

Park Nova heet het appartementengebouw aan de rotonde tussen Zwolseweg, Johannes van Vlotenlaan en Ceintuurbaan, dat donderdag 13 maart het doel was van de eerste Rondeel Oplevering van het jaar, een serie bezoeken van Architectuurcentrum Rondeel aan gebouwen die net zijn opgeleverd. Met telkens een toelichting van architect, bouwer of projectontwikkelaar. Een excursie die dit keer 45 belangstellenden trok.

In het café van het voormalige woonzorgcentrum Corel aan de overkant van de rotonde kregen ze uitleg van Luuk Alferink van vastgoedontwikkelaar Van Wonen uit Zwolle en architect Daan Josee, architect-partner van Maas Kristinsson Architecten uit Lochem/Zeist. Park Nova (een samenvoeging van Nieuwe Plantsoen en Carinova), met 27 huurappartementen, evenveel koopappartementen, een commerciële plint, dakterras en parkeerterrein, werd gebouwd door het Deventer bouwbedrijf PHB.

Ingewikkeld van structuur 

Aanvankelijke gedachten over hergebruik van het voormalige kantoor van zorginstelling Carinova liepen stuk op de structuur van het gebouw, de kolommen en de afmetingen daartussen. Volgens Josee zorgden die bij hergebruik als woongebouw voor teveel resthoekjes en ander ruimteverlies, waardoor er minder appartementen, en minder aangename, in het gebouw konden dan financieel haalbaar was. ,,Transformatie is het toverwoord. We zouden nooit meer slopen, hadden we gezegd. Het kantoor van Carinova was een kind van zijn tijd. Best een goed gebouw, maar ingewikkeld van structuur en ook weinig duurzaam. Moet je daar dan mee doorgaan?’’, vroeg hij zich hardop af.

Waarna het besluit viel om het gebouw te slopen. ,,We hebben geen nieuw gebouw van hout gemaakt, maar een gebouw dat je niet meer hoeft te slopen, dat je altijd aan een andere bestemming kunt aanpassen. Geen herhaling van een Carinova-gebouw dat moeilijk te veranderen is’’, aldus Josee, die met zijn architectenbureau een van de voorvechters is van duurzaam bouwen, vaak biobased, vaak circulair, soms ook helemaal nieuw.

Lege koker

Die flexibiliteit bereikte hij door met grote overspanningen eerst een volkomen leeg gebouw te ontwerpen en er pas daarna appartementen in te voegen, die altijd plaats kunnen maken voor een kantoor, een school, of nog een andere bestemming. Met op diverse plekken lege schachten van boven naar beneden, waar bij een andere indeling kabels en meterkasten op kunnen worden aangesloten. ,,We wilden voor Deventer een gebouw maken dat er nog niet was. Het ontwerpen van een leeg gebouw dat je daarna vult, is best uniek’’, stelde Josee.

Sprankelend gebouw

Ook de vensters maakte hij zo dat ze net zo goed als vensters van een schoollokaal kunnen dienen, of als de regelmatige ramen van een kantoor. De betonnen balkons schoof hij er op onregelmatige plekken in. Dat zorgt voor afwisseling in de gevel, terwijl ze later zonder al te grote problemen weggehaald kunnen worden. ,,Op die manier kon ik van een heel eenvoudig gebouw een gevarieerd beeld maken. Als je drie balkonnetjes naast elkaar zet, krijg je een galerijflat, als je het goed doet een heel sprankelend gebouw. ’’

Belangrijk was ook de vraag hoe het gebouw in zijn omgeving zou passen. Als markant punt aan een rotonde, als eerste hoogbouw na de jaren-dertig-woningen van de Zwolsewijk, met de rechthoekige hoge blokken uit de jaren zeventig aan de overkant: de supermarkten van Albert Heijn en Jumbo met bovenliggende woningen en het voormalige woonzorgcentrum Corel.   

Enorme schaalsprong

Josee besloot de hoofdvorm van Park Nova in lijn met het gebouw van Albert Heijn en Corel te leggen, met een plint die de rotonde volgt en met rode baksteen als bouwmateriaal. Waarmee hij een brug sloeg tussen heden, verleden en een nog verder verleden. ,,Je hebt daar een enorme schaalsprong tussen de jaren dertig van de Zwolsewijk en de jaren-zeventig-verkaveling met zijn rechte blokken aan de overkant van de rotonde. Daar wilde ik wat mee doen.’’

Als extraatje voor de bewoners, ook die op het oosten en zuiden uitkijken, kwam er op de plint van het gebouw een daktuin met avondzon naar ontwerp van Donker Design uit Sneek, ook als een verbinding tussen het Nieuwe Plantsoen aan de oostkant en de Johannes van Vlotenlaan aan de westkant, volgens Josee toch een soort groene wig in de wijk. 

Enkele lift

De deelnemers aan de excursie zagen fraaie bakstenen in de gevels, mooie balkonhekken en een mini-schutting van cortenstaal tussen de tuindeuren, ruime gangen, een trappenhuis met transparant gelakte houten deuren, appartementen met diepe ramen op het Nieuwe Plantsoen, de Zwolsewijk en de groen ingerichte rotonde, houten banken op het dakterras en langs de stoep, maar ook een gebouw dat het moet doen met een enkele lift, volgens sommigen toch echt te weinig in een tijd waarin toegankelijkheid een belangrijk criterium is.