Een uitkijktoren in de uiterwaarden: een haalbare kaart?

Een 15 meter hoge uitkijktoren in de nevengeul bij de Hoven op de Worp in Deventer, is dat wenselijk en uitvoerbaar? Studenten van Saxion stadsLAB zoeken het uit in de ‘Torenestafette’. De eerste groep presenteert de bevindingen.

De uitkijktoren

Het was oorspronkelijk een fictief cadeau aan de stad: een uitkijktoren in de nevengeul bij De Worp met uitzicht op de Deventer skyline. Een 15 meter hoge toren, in het water tussen Camping De Worp en de landtong naast de spoorbrug, met een looppad dat slechts enkele dagen boven water ligt. Architect Huib Ribbens en kunstenaar Wanda Schaap ontwierpen het vorig jaar naar aanleiding van het twintigjarig jubileum van Architectuurcentrum Rondeel.

De fictie verdwijnt langzaam. Studententeams van Saxion stadsLAB zoeken de komende maanden uit of de toren daadwerkelijk van de grond kan komen en wat daarvoor moet gebeuren in de Torenestafette. Het eerste team presenteerde de eerste bevindingen in Loods570. Hun doel: aantonen wat de waarde van de uitkijktoren is.

‘Van onze belastingcenten!’

Deventenaren zijn trots op de skyline. Een toren om eens extra van het uitzicht te genieten moet daarom wel enthousiast worden ontvangen, niet waar? Nou, onder het artikel van De Stentor met de (ietwat voorbarige) titel ‘Uitkijktoren voor nevengeul IJssel’ wordt het plan met enige scepsis ontvangen. “Rederij Scheers moest weg met zijn schip maar dit foeilelijke ding wordt met veel bombarie als kunst aangemerkt. Wat een aanfluiting”, schrijft ‘Kapitein Iglo’.

‘Arjen’ maakt zich zorgen om de commercialisering van de uiterwaarden en de technische invulling van het plan: “Ja, lijkt me niks. Torentje hier, strandpaviljoen daar, uitbreiding camping bla bla bla. Puntje paaltje straks de hele uiterwaarden vol met commerciële rommel. Ow en wie zet er in hemelsnaam lantaarnpalen midden in water wat soms vele meters stijgt?”

Elske is alvast boos op de lokale politici: “Typisch weer een geval van geldverspilling, de bruggen aan beide kanten zijn al jaaaaaaaren geweldige ‘uitkijktorens’. Maar ja het is immers maar belastinggeld, dus daar wil de politiek niet zorgvuldig mee omgaan. Typisch voor Deventer.”

Onderzoek

Op deze reacties afgaan werkt vrij demoraliserend. Het werpt echter wel een belangrijke vraag op: waarom moeten we dit willen?

“Camping De Worp staat in de zomer bomvol. Daarnaast is het IJsselhotel zeer populair onder toeristen. Met de eventuele komst van een stadsstrand zou het vanuit toeristisch oogpunt een absolute meerwaarde kunnen zijn”, zegt onderzoekend student Tije Rood.

Zijn collega Laurens de Graaff vult aan: “Bovendien zou je er extra waarden aan toe kunnen voegen. Omdat we veel middelbare scholen en basisscholen hebben in Deventer is de uitkijktoren de uitgelezen plek om iets over de historie van Deventer te leren, met uitzicht over de stad. Zo kan de toren ook educatieve waarde hebben.”

Ook meent De Graaff dat bewoners van De Worp door de vele bomen in het park de binding met de stad missen. Bart Kruijshoop, programmaraadslid van Architectuurcentrum Rondeel en bewoner van De Worp, geeft toe: “We hebben speciaal gevraagd aan de gemeente om de heggen bij Camping De Worp zo te snoeien dat we er overheen kunnen kijken. De binding met de stad is belangrijk.” De Graaff: “We zien dat De Worp-bewoners bijvoorbeeld met hun hond precies het rondje langs de mogelijke uitkijktoren lopen. Het gebied is dus zeer populair onder bewoners.”

Beleving

De zaal is nog niet overtuigd. Het uitzicht vanaf bijvoorbeeld het IJsselhotel is ook mooi en de bomen in het plantsoen verdwijnen niet door de toren. Is het dus écht een waardevolle toevoeging die de, naar schatting, 300.000 euro waard is? Huib Ribbens, één van de ontwerpers, ziet een belangrijke waarde in beleving. “De bedoeling is dat de toren in de nevengeul komt. Het pad ernaartoe zal een groot deel van de tijd onder water staan, dus er komen is al een onderneming. De top behalen is een euforische ervaring.’”

Bovendien brengt de toren de IJssel terug naar de stad, vindt Ribbens. “Als je op de kade staat en naar de stad kijkt zie je alleen de landtong. Pas als je hoger staat zie je het water. Zo verbinden we de stad weer met de rivier. Bovendien is er veel veranderd door het project Ruimte voor de Rivier. Op de toren heb je een mooi overzicht over de hele omgeving.”

Ulrike Weis ten Elsen van Architectuurcentrum Rondeel zag zelf de potentie van de toren. “Tijdens festival Overvloed in 2015 in de uiterwaarden stond er een toren van zes meter. Iedere bezoeker wilde er op staan en was enthousiast over het uitzicht. Met een toren van bijna tien meter hoger wordt dat uitzicht alleen maar indrukwekkender.”

Toekomst

Het doel van de eerste groep was een goede waardepropositie creëren voor de toren. Met onder andere de esthetische waarde, de beleving voor bezoekers, de verbinding tussen De Worp en Deventer en de mogelijke educatieve toepassingen is een eerste stap gezet. De komende maanden zullen andere studenten verder werken aan een goed businessmodel. Een tip van de aanwezigen: “Zoek omwonenden op. Ontdek of er behoefte bestaat en denk vervolgens na over een goede financieringsmethode.” Bart Kruijshoop: “Bovendien is dit gebied beoordeeld als leefgebied voor de kwartelkoning. Studenten zullen moeten onderzoeken welke problemen dit oplevert.”

Of de toren van de grond komt is dus voorlopig nog de vraag. Student Laurens de Graaff: “Ik ben nog onzeker, maar het is een heel mooi project. Daarom geef ik het stokje niet alleen door, ik ga zelf door met het onderzoek.”